Piraziz yöresinin tarihi oldukça eski köylerinden biridir köyümüz. Osmanlı belgelerinde köyün adı “ZEKERİYALU” şeklinde yazılmıştır.
İlk iskan sürecini 1390’lı yıllarda Çepni Aşiretlerinin başlattığı bilinen bir husustur.
1455 tarihli kayıtlarda mezra olarak geçen köyümüzde 10 nefer asker (müsellem-eşkincü) oturmakta olduğunu görüyoruz. Bu kayıtlar bize köyün askeri bir grup tarafından kurulduğunu, civarda bir yerde garnizon olduğunu göstermektedir.
Köyün kuruluşunda Şeyh Hasan ve Şeyh Ali gibi alperen zevatın bulunması ilgi çekici bir noktadır ve bununla beraber yine bu tarihlerde Zekere’de bir cami olduğu, Azer Beyoğlu Mustafa Fakih adlı kişinin de bu camide imamlık yaptığı haber verilmektedir.
Bunların yanı sıra 1485’de yedi kişilik bir askeri zümreden bahsedilirken, Mustafa Fakih oğlu Ahmet adlı bir kişinin baş kethüda-yı divan; Hızır Kethüda oğlu Şehimse’nin divanbaşı ve Mustafa oğlu Hayran Fakih’in hatip yazılmış olduğu gözükmektedir. Bu haliyle bahsi geçen yıllarda bu bölge Bozat yöresinin merkezi konumundadır.
1530 yılında merkezi niteliğini kaybeden Zekere’de; 18 Hane.
1547 yılında; 29 Hane.
1613 yılında; 21 Hane tespit edilmiştir.
Günümüzde de Medrese Yanı olarak bildiğimiz mevkide Bekçizade Hasan Efendi müderris olarak eğitim vermiştir.
KAYNAKÇA
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE PİRAZİZ – Mehmet FATSA
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ
Dahaliye-i İdare
Dahiliye Mektubi Kalem Defteri
Dahiliye Tesri-i Muamelat ve Islahat Komisyonu
İrade-i Meclis-i Vala
Nüfus Defteri
Milli Kütüphane Arşivi
Vakıflar Genel Müdürlüğü
Tapu Müdürlükleri